Een relatie met iemand met borderline kan intens en verwarrend zijn
Borderline en vreemdgaan is dan snel een discussiepunt als er sprake is van een “liefde-haat”-dynamiek, wisselende nabijheid en conflicten. Toch is een gezonde relatie mogelijk, zeker als beide partners open communiceren en bereid zijn om hulp te zoeken.
In dit artikel beschrijven we wat borderline is, hoe je het kunt herkennen en laten behandelen. Maar ook hoe je de vraag of je partner met borderline vreemdgaat kunt oplossen.
Helaas stranden relaties met een partner met Borderline vaak omdat de ‘gewone’ partner erg onzeker wordt in de relatie en zich afvraagt of de partner met borderline vreemdgaat. Die onzekerheid is weg te nemen met een leugendetectie test, waarna de weg tot behandelen en herstel van de relatie mogelijk wordt.
Borderline en vreemdgaan: is er een verband?
Borderline en Vreemdgaan is zeker niet standaard voor iemand die aan borderline lijdt, maar bepaalde kenmerken vergroten wél het risico op vreemdgaan bij borderline:
- Impulsiviteit: handelen zonder nadenken
- Emotionele leegte: zoeken naar bevestiging
- Bindingsangst of verlatingsangst: relationele onrust
- Zelfdestructie: saboteren van eigen geluk
Borderline en vreemdgaan geldt dus niet voor iedereen. Maar door de de combinatie van instabiliteit, impulsiviteit en bindingsproblemen kan dit gedrag vaker voorkomen dan gemiddeld.
Denk je borderline trekjes te herkennen?
Niet iedereen met borderline kenmerken heeft daadwerkelijk een stoornis. Sommige mensen herkennen hun partner in een aantal eigenschappen, zoals emotionele intensiteit of bindingsangst, zonder aan alle criteria te voldoen. Deze “borderline trekjes” kunnen echter wel leiden tot problemen in relaties en het dagelijks leven, zoals achterdocht. Deze achterdocht roep dan twijfels op over de combinatie van borderline en vreemdgaan.
Wees daarom voorzichtig om je partner het kenmerk ‘borderline en vreemdgaan’ op te plakken. Zeker omdat er op internet allerlei niet wetenschappelijke lijstjes circuleren. En als je eenmaal aan het zoeken bent kun je onterecht het antwoord denken te zien in zo’n lijstje. Zéker als je een lastige relatie hebt met moeilijk definieerbaar gedrag. Dan moet dat gedrag ergens vandaan komen, toch?
Borderline symptomen: hoe herken je ze?
Borderline, ook wel Borderline Persoonlijkheidsstoornis (BPS) genoemd, is een psychische stoornis waarbij mensen vaak te maken hebben met hevige emoties, impulsief gedrag, instabiele relaties en een negatief zelfbeeld. De stoornis komt relatief vaak voor en kan een grote impact hebben op zowel de persoon zelf als zijn of haar omgeving.
Uit onderzoek blijkt dat ongeveer 75% van de mensen met borderline vrouw is en 25% man. Er wordt gedacht dat vrouwen vaker hulp zoeken en daardoor vaker gediagnosticeerd worden, terwijl borderline bij mannen soms minder goed wordt herkend of anders tot uiting komt (bijvoorbeeld via agressie of middelengebruik).
De criteria voor borderline zijn wetenschappelijk beschreven in de DSM-5, het internationaal erkende handboek voor psychische stoornissen. DSM staat voor Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. Dit handboek wordt wereldwijd gebruikt door psychiaters en psychologen voor het stellen van diagnoses.
Volgens de DSM-5 moet iemand minstens vijf van onderstaande symptomen hebben voor de diagnose Borderline Persoonlijkheidsstoornis.
- Verlatingsangst: extreem bang om verlaten te worden
- Instabiele relaties: van idealiseren naar afwijzen
- Identiteitsproblemen: onzeker zelfbeeld, wisselende doelen
- Impulsief gedrag: o.a. geld uitgeven, seks, middelengebruik
- Zelfbeschadiging of suïcidale gedachten
- Heftige stemmingswisselingen
- Gevoel van leegte
- Onbeheerste woede of driftbuien
- Paranoïde gedachten of dissociatie onder stress
Borderline en relaties: wanneer hulp zoeken?
Heb je relatieproblemen, herken je borderline symptomen bij jezelf of je partner, of wil je weten hoe je moet omgaan met borderline in een relatie? Wacht dan niet te lang en zoek professionele hulp. Een psycholoog of mediator kan helpen om patronen te herkennen en te doorbreken. Een leugendetectortest kan snel uitkomstbieden bij de vraag of je partner liegt en bij borderline en vreemdgaan.
Maar nu het goede nieuws! Borderline is goed behandelbaar.
De meest gebruikte therapievormen bij borderline zijn:
- Dialectische Gedragstherapie (DBT): voor emotieregulatie
- Schematherapie: gericht op patronen en hechting
- Mentalization-Based Therapy (MBT): inzicht in jezelf en anderen
Soms worden ook medicijnen ingezet om symptomen te verminderen, waardoor de kans op vreemdgaan door borderline, als een impulsieve actie, afneemt.
Metname deze twee therapieën hebben zich als bijzonder effectief bewezen:
1. Schematherapie
Ontwikkeld door Jeffrey Young, richt schematherapie zich op het herkennen en veranderen van diepgewortelde negatieve overtuigingen (schema’s) die vaak in de jeugd zijn ontstaan. Door deze schema’s te transformeren, kunnen patiënten hun denkpatronen en gedrag aanpassen.
Onderzoek in Nederland toont aan dat meer dan de helft van de patiënten na vier jaar schematherapie hersteld is. Groepstherapie binnen deze methode blijkt zelfs nog effectiever, met een studie die aantoont dat 94% van de deelnemers na acht maanden niet langer voldoet aan de criteria voor BPS.
2. Dialectische Gedragstherapie (DBT)
DBT, ontwikkeld door Marsha Linehan, is speciaal ontworpen voor mensen met BPS. De therapie combineert cognitieve gedragstherapie met mindfulness-technieken en richt zich op het verbeteren van emotieregulatie, het verminderen van zelfdestructief gedrag en het versterken van interpersoonlijke relaties.
Wil je weten hoe je omgaat met borderline en vreemdgaan in je relatie?
Het Nederlands Conflictinstituut kan je helpen met het bepalen OF je partner is vreemdgegaan, om daarna in mediation of met relatietherapie jullie relatie weer te helpen verbeteren.
Neem daarom meteen vrijblijvend contact met ons op om te bespreken wat in jouw situatie het beste kan helpen.
Bronnen:
- DSM-5 – American Psychiatric Association
- Trimbos Instituut – Persoonlijkheidsstoornissen
- Linehan M. – Dialectical Behavior Therapy
- Arntz A. – Schematherapie bij persoonlijkheidsstoornissen
- Tijdschrift voor Psychiatrie
